Pet, 31. Okt. 2014.
Vlade se obavezuju da će u značajnoj mjeri uvećati sredstva i ubrzati aktivnosti kako bi se postigli ciljevi usmjereni na zaštitu biodiverziteta i održivi razvoj Pyeongchang/Mintreal, 17. ...
Vlade se obavezuju da će u značajnoj mjeri uvećati sredstva i ubrzati aktivnosti kako bi se postigli ciljevi usmjereni na zaštitu biodiverziteta i održivi razvoj
Pyeongchang/Mintreal, 17. oktobar/listopad: Završena Dvanaesta sjednica Konferencije zemalja članica (Conference of Parties–COP) Konvencije o biološkoj raznolikosti – COP-12, na kojoj su se zemlje učesnice obavezale da će, do kraja ove decenije, pojačati aktivnosti kako bi se postigli Aichi ciljevi za zaštitu biodiverziteta definirani prije četiri godine, i tako dati doprinos programu održivog razvoja.
Ključni ishod Sjednice bio je sporazum postignut između Vlada o izvorima finansiranja za potporu realizaciji Strateškog plana. Odgovarajući na poziv pokrenut na COP-10 u Nagoyi, vlade su danas ponovo potvrdile svoj dogovor postignut na COP-11 u Hajderabadu, a to je, da se udvostruče ukupna međunarodna finansijska sredstva koja se odnose na zaštitu biodiverziteta, a koja će biti namijenjena zemljama u razvoju, posebno najslabije razvijenim, te malim ostrvskim zemljama, kao i zemljama čije su privrede u tranziciji do 2015. godine, te da se taj nivo zadrži bar do 2020. godine. Osnov za ovakav proračun su prosječna godišnja sredstva korištena za zaštitu biodiverziteta u periodu od 2006. do 2010. godine. Vlade su se takođe složile da povećaju svoja domicilna finansiranja za zaštitu biodiverziteta, te utvrdile niz akcija kako bi se omogućilo povećanje mobilizacije finansijskih sredstava iz svih izvora.
Ove odluke uključuju akcije koje predstavljaju ponovno preuzimanje obaveze da će se Strateški plan za zaštitu biodiverziteta za period od 2011. do 2020. godine implementirati, te da će se realizirati i Aichi ciljevi, koje je, 2010. godine, prihvatila međunarodna zajednica. Rezultati sjednice su, također, usklađeni sa zaključcima dokumenta Global Biodiversity Outlook 4 (Pregled globalnog biodiverziteta 4), što ukazuje da, iako je ostvaren napredak u očuvanju biodiverziteta, vlade treba da povećaju napore za spriječavane gubitka biodiverziteta.
Ključne odluke, uključujući i one koje se odnose na mobilizaciju resursa, izgradnju kapaciteta, naučnu i tehničku saradnju vezanu za zaštitu biodiverziteta i iskorijenjivanje siromaštva, te o monitoringu Strateškog plana za zaštitu biodiverziteta, čine "Pyeongchang mapu puta za unaprijeđenje provedbe Strateškog plana i postizanje Aichi ciljeva za zaštitu biodiveziteta. Ove aktivnosti će ojačati kapacitete i povećati pomoć za zemlje i zainteresirane subjekte u provedmana njihovih Nacionalnih strategija za zaštitu biodiverziteta sa akcionim planovima.
Odluke su poduprijete i pozivom ministarske deklaracije iz Gangwon-a, koja je, u stvari, rezultat dvodnevnih razgovora na visokom nivou, čiji je cilj bio povezivanje provođenja razvojnog programa nakon 2015. Ggdine sa drugm relevantnm procesima kao što su Razvojni okvir za pomoć UN-a i Nacionalne strategije za zaštitu biodiverziteta sa akcionim planovima. Deklaracija je naglasila značaj i ključni doprinos Strateškog plana za zaštitu biodiverziteta za period od 2011. do 2020. godine i njegovih Aichi ciljeva, kao i Vizije za 2050. godinu, koja se zasniva na programima razvoja na svim nivoima nakon 2015. godine, te poziva Generalnu skupštinu Ujedinjenih Naroda da ih efikasno integrira u razvojne programe nakon 2015. godine.
"Zemlje članice Konvencije su poslušale dokaze, i odgovorile na njih tako što su se obavezale da će udvostručiti svoje napore u podržavanju vizije Strateškog plana za zaštitu biodiverziteta, uključujući i izvore finansiranja koji su potrebni da bi ovo postalo realnost", rekao je Pomoćnik generalnog sekretara Ujedinjenih Naroda i Izvršni sekretar Konvencije o biološkoj raznovrsnosti, Braulio Ferreira de Souza Dias.
Također je rekao da: "Svojim opredjeljenjima, zemlje članice Konvencije pokazale su svijetu da je biodiverzitet rješenje za izazove održivog razvoja i da će biti centralni dio bilo kakvih razgovora vezanih za programe razvoja i ciljeve održivog razvoja nakon 2015. godine".
Generalni podsekretar UN-a i Izvršni direktor Programa Ujedinjenih Naroda za okoliš Achim Steiner, rekao je: "Hrana i voda predstavljaju sigurnost za život i smanjuju rizike izazvane katastrofama, biodiverzitet je moćna pokretačka snaga koja podupire realizaciju sadašnjih i budućih ciljeva održivog razvoja. Troškovi koji nastaju zbog nepoduzimanja aktivnosti kojima bi se zaustavilo gubljenje biodiverziteta, dovesti će, do 2050. godine, do povećanja i kumuliranja godišnjih ekonomskih gubitaka u vrijednosti od oko 14 triliona US $".
Dodao je, također, da će se: "Odlukama donesenim na COP-12 ovdje u Pyeongchang-u preskočiti napori za postizanje Aichi ciljeve, a biodiverzitet staviti na jače temelje za decenije koje su pred nama. Ishod ovog sastanka pokazuje da postoje razumni putevi koji vode ka smanjenju gubitka biodiverziteta, a zauzvrat nude šire globalne prioritete u kontekstu razvojnog programa poslije 2015. godine".
Gospodin Yoon Seong-Kyu, ministar za zaštitu okoliša Republike Koreje, koja predsjedava COP-om naredne dvije godine, rekao je: "Gangwon Deklaracija je upravo usvojena nakon razgovora na visokom nivou i odraz je snažne poruke zemalja članica Konvencije, u kojoj se ističe da značaj biodiverziteta treba da bude naglašen u razvojnim programima nakon 2015. godine. Mi planiramo da sačinimo izvještaj i dostavimo ga Generalnoj skupštini UN-a".
Dalje, ministar je obećao da će Republika Koreja u potpunosti preuzeti svoj dio odgovornosti u premošćavanju jaza između razvijenih i zemalja u razvoju, tako što će kreativne ekonomske pristupe uvoditi u oblast biodiverziteta.
Republika Koreja je najavila četiri nove inicijative kao podršku Pyeongchang mapi puta i naporima koje će zemlje članice Konvencije uložiti na sprovođenju ovih i drugih odluka COP-a, to su: Inicijativa Biobridge kao podrška tehničkoj i naučnoj saradnji, Inicijativa za obnovu šumskih ekosistema (Forest Ecosystem Restoration Initiative–FERI), Inicijativa pod nazivom 'Mir i biodiverzitet' kao podrška prekograničnoj saradnji, kao i podrška Inicijativi 'Održivi okean'.
Rezultati sastanka predstavljaju nadgradnju sve izraženije spoznaje da biodiverzitet ima ključnu ulogu u ostvarivanju ciljeva održivog razvoja (Sustainable Development Goals–SDGs). Vlade su bile podsticane da se u potpunosti uključe u diskusije vezane za razvojni program UN-a nakon 2015. godine i SDGs, kako bi se odredbe Konvencije o biodiverzitetu i Strateškog plana za zaštitu biodiverziteta za period 2011. do 2020. godine usmjeravale i integrirale u relevantne ciljeve i indikatore.
Druge odluke donijete tokom održavanja COP-12 učvrstile su stav da zaštita i očuvanje biodiverziteta doprinose postizanju društvenih i ekonomskih ciljeva razvoja nakon 2015. godine. Odluka o zdravlju i biodiverzitetu povećati će saradnju između Konvencije o biološkoj raznolikosti (Convention on Biological Diversity–CBD) i Svjetske zdravstvene organizacije. Odluke koje se odnose na smanjenje rizika od katastrofa i obnovu ekosistema, ne samo da će doprinijeti održivom korištenju i očuvanja biodiverziteta, već i postizanju ciljeva koji se tiču održivog razvoja.
Na sastanku su, također, prihvaćene i prekretnice koje će potaknutu punu implementaciju Aichi Cilja 3 za zaštitu biodiverziteta. Odlukom su obuhvaćeni vremenski raspored i konkretne aktivnosti za eliminaciju, postepeno ukidanje ili reformu politika koje su štetne za biodiverzitet, kao i unaprijrđenje pozitivnih podsticajnih politika.
Vlade su uložile značajne napore vezane za programe koji tretiraju morska područja, uključujući i sljedeće: COP-12 je razmatrao rezultate sa sedam regionalnih radionica čiji je zadatak bio opisivanje ekološki ili biološki značajnih morskih područja (ecologically or biologically significant marine areas–EBSAs) i potaknuo napore i saradnju u rješavanju problema koji se tiču nedostatka znanja i nedostatka naučnih informacija vezanih za područja koja treba da ispunjavaju EBSAs kriterijume. Zajedno sa rezultatima polučenim na COP-11, procjenjuje se da je, do sada, skoro 75% svetskih okeana naučno analizirano na tehničkim radionicama za opisivanje najznačajnijih područja okeana u svijetu.
COP-12 je također, donijeo odluku da se pristupi rješavanju problema koji se odnose na ključne opasnosti koje prijete morskom biodiverzitetu, kao što su antropogena podvodna buka i acidifikacija okeana, te podstakao aktivnosti za unaprijeđenje znanja vezanih za ove prijetnje i za ublažavanje njihovih uticaja na morski i priobalni biodiverzitet. COP-12 pozvao je nadležne organizacije da unaprijede svoj rad na poboljšanju metoda i alata za prostorno planiranje morskih područja. COP-12 je, takođe, zatražio dodatne radionice za jačanje kapaciteta, kao i partnerskih aktivnosti u okviru Inicijative za održivi okean, kako bi se riješila prioritetna pitanja koja se tiču odgovarajućih regiona i realizacije Aichi ciljeva za zaštitu biodiverziteta u morskim i priobalnim područjima. Ovom odlukom su, također, usvojene prioritetne aktivnosti za postizanje Aichi cilja 10, koji se odnosi na zaštitu koralnih grebena i ekosistema koji su u tijesnoj vezi sa njima, sa težištem na jačanju otpornosti ovih važnih ekosistema i lakšoj realizaciji cilja 10. Neke od aktivnosti obuhvataju sljedeće: smanjenje zagađenja baziranog na zagađenju zemljišta, unaprijeđenje održivog ribarstva, poboljšano planiranje mreža morskih zaštićenih područja u kontekstu zaštite koralnih grebena, implementaciju programa za suzbijanje siromaštva za priobalne zajednice čija egzistencija ovisi o koralnim grebenima, te razvoj društveno-ekonomskih inicijativa za očuvanje koralnih grebena.
Zemlje članice Konvencije su, također, usvojile odluke koje se odnose ne jačanje uloge poslovnog sektora, nižih nivoa vlasti i lokalne samouprave, te zainteresiranih subjekata, kao i kako učinkovitije uzimati u obzir polnu strukturu u procesima implementacije Konvencije.
Na sastanku su dogovoreni i načini kao integrirati aktivnosti u okviru Konvencije i Protokola, uključujući i, istovremeno, održavanje sastanaka Konvencije i njenih protokola, te uspostavu pomoćnog tijela koje će zamjeniti Ad Hoc stalnu radnu grupu za praćenje provođenja Konvencije.
Razgovarano je, također, o problematici tradicionalnog znanja i uloge starosjedilačkih i lokalnih zajednica u okviru Konvencije o biodiverzitetu (CBD) Program rada po ovom pitanju je usvojen, kao i akcioni plan za uobičajeno održivo korištenje biološke raznolikosti. Zemlje članice Konvencije su odlučile da, u budućim odlukama i dokumentima u okviru Konvencije, koriste terminologiju "autohtoni narodi i lokalne zajednice".
Konferencija zemalja članica Konvencije bavila se i problematikom sintetičke biologije , pozivajući članice da na licu mjesta ustanove procedure procjene rizika, kao i regulatorne sisteme koji će regulirati ispuštanje u okoliš organizama, komponenti ili produkata koji proističu iz tehnike sintetičke biologije. Također, pozvane su zemlje članice Konvencije da odobre korištenje organizama nastalih od tehnika sintetičke biologije za potrebe terenskih istraživanja, ali tek nakon što je provedena odgovarajuća procjena rizika. Pored toga, predočen je sveobuhvatan plan za dalji rad po ovom pitanju u okviru Konvencije.
Na sastanku su usvojene i odluke koje se odnose na prvi sastanak Konferencije zemalja članica Konvencije, a isto je učinjeno i na sastanku zemalja potpisnica Nagoya Protokola o pristupu genetičkim resursima i Poštenoj i pravičnoj podjeli pri korištenju genetičkih resursa. Stupanjem na snagu Nagoya Protokola, treći cilj Konvencije je sada ispunjen.
Sastanak je proveden u skladu sa novim sistemom za upravljanje papirom, što je rezultiralo smanjenim korištenjem papira za 60% odnosu na prethodne sastanke COP-a.
Dokumenti koji su prezentirani za usvajanje na završnoj plenarnoj sjednici dostupni su na:
http://www.cbd.int./cop12/insession
Dokumenti koji se odnose na završnu plenarnu sjednicu za Nagoya Protokol, mogu se naći na:
http://www.cbd.int./npmop1/insession
Saopštenje za javnost o rezultatima Nagoya Protokola može se naći na:
http://www.cbd.int/doc/press/2014/pr-2014-10-17-np-cop-mpo-1-en.pdf
Napomene za urednike:
Aichi ciljevi za zaštitu biodiverziteta
U Odluci X/2, deseti sastanak Konferencije zemalja članica Konvencije, koji je održan od 18. do 29. oktobra 2010. godine u Nagoyi, Prefectura Aichi, Japan, usvojen je revidirani i ažurirani Strateški plana za zaštitu biodiverziteta, uključujući i 20 Aichi ciljeva za zaštitu biodiverziteta, za period od 2011. do 2020. godine. Zemlje članice su se usaglasile o sprovođenju Strateškog plana za period od 2011. do 2020. godine, a postignut je i napredak vezano Aichi ciljeve. Za više informacija o Aichi ciljevima za zaštitu biodiverziteta, pogledajte:
www.cbd.int/sp/targets/default.shtml
Konvencija o biološkoj raznolikosti (CBD)
Konvencija je otvorena za potpisivanje na Svjetskom samitu u Rio de Janeiru 1992. godine, a stupila je na snagu u decembru/prosincu 1993. godine. Konvencija o biološkoj raznolikosti predstavlja međunarodni sporazum za očuvanje biodiverziteta, održivo korišćenje komponenti biodiverziteta i pravičnu podjelu koristi proizašlih iz upotrebe genetičkih resursa. Do sada su 194 zemlje diljem svijeta članice Konvencije. Konvencija se, kroz naučne procjene, razvoj alata, podsticaje i procese, transfer tehnologija i dobre prakse, te puno i aktivno učešće relevantnih aktera, uključujući atohtone narode i lokalne zajednice, omladinske i nevladine organizacije, žene i poslovne zajednice, bavi svim opasnostima koje predstavljaju prijetnje za biodiverzitet i usluge ekosistema, uključujući i prijetnje od klimatskih promjena. Kartagena Protokol o biosigurnosti, te Nagoya Protokol o pristupu genetičkim resursima i pravičnoj podjeli pri njihovom korištenju, predstavljaju dopunske sporazume Konvencije. Kartagena Protokol ima za cilj da zaštiti biološku raznovrsnost od potencijalnih rizika koje izazivaju živi modificirani organizmi proistekli iz moderne biotehnologije. Do danas su 167 zemalja plus Evropska Unija ratifikovale Kartagena Protokol. Cilj Nagoya Protokola je podjela koristi koje proističu iz korištenja genetičkih resursa na fer i pravičan način, uključujući i odgovarajući pristup genetičkim resursima i odgovarajući transfer relevantnih tehnologija. Nagoya Protokol je stupio na snagu 12. oktobra/listopada 2014. godine, a do sada su ga ratifikovale 53 zemlje plus Evropska Unija. Za više informacija posetite: www.cbd.int.
Za dodatne informacije možete kontaktirati:
• David Ainsworth, tel. + 1 514 8330196
e-mail: david.ainworth@cbd.int
• Johan Hedlund, tel. +1 514 287 6670
e-mail: johan.hedlund@cbd.int